Almanya'da Tarih Eğitiminin Yeni Paradigmaları: Geschichtsdidaktik Teorik Çalışma Grubu'nun Düşünceleri

Feride Durna
Judit Sabido-Codina

20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçiş, özellikle son on yıllarda dikkate değer bir toplumsal değişimi beraberinde getirdi. Ekonomik ve sosyo-politik krizler, iklim değişikliği, göç, savaşlar, neonasyonalizm gibi konular hem siyasi hem de eğitimsel meseleler olarak ön plana çıktı. Tarih eğitimi, bu yeni zorluklarla başa çıkmak ve bilimsel bir disiplin olarak toplumsal sorumluluğunu üstlenmek durumundadır. Bu makalede, Mart 2019’da Geschichtsdidaktik Teorik Çalışma Grubu (Geschichtsdidaktik theoretisch Arbeitskreis der Konferenz für Geschichtsdidaktik e.V.) tarafından gerçekleştirilen epistemolojik tartışmalar özetlenmektedir. Çeşitli bilim insanları, tarih eğitiminin sosyal sorumlulukları çerçevesinde bu yeni paradigmaya dair bakış açılarını sunmuştur. Bu zorluklar, İspanya'ya daha geç ulaşmış olmasına rağmen, günümüzde başlıca çatışma noktalarından bazıları olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar kelimeler:
Tarih eğitimi, tarih bilinci, toplum, sosyal sorumluluk, Geschichtsdidaktik teorik çalışma grubu

Makale Detayları
Alıntı Şekli:
Durna, Feride; Sabido-Codina, Judit. “Almanya'da Tarih Eğitiminin Yeni Paradigmaları: Geschichtsdidaktik Teorik Çalışma Grubu'nun Düşünceleri”. Temps d’Educació, no. 59, s. 149-60, https://raco.cat/index.php/TempsEducacio/article/view/379453

Müfredat Gelişimi ve Ders Kitapları

Bu eserde, sosyal bilimlerin eğitsel değerine vurgu yapılmakta ve Joaquín Prats’a, sosyal bilimler eğitimi alanındaki katkıları nedeniyle bir saygı duruşunda bulunulmaktadır. Çeşitli sosyal bilim uzmanları, bu alanın İspanya ve Latin Amerika’daki gelişimini ele almakta; ders materyalleri, değerlendirme yöntemleri, yeni teknolojiler, medya okuryazarlığı, kadınların sosyal varlıklar olarak görünürlüğü, vatandaşlık eğitimi ve tarihsel hafıza gibi konular üzerine odaklanmaktadır. Eser, sosyal bilimlerin eleştirel düşüncenin geliştirilmesi ve demokratik bilinç için önemini vurgulayan bir perspektif sunmaktadır.

Bu kitap bölümüne katkım, tarih derslerinde ve ders kitaplarında ulus, Avrupa ve azınlıkların nasıl temsil edildiği konusundaki analizimdir.

http://doi.org/10.36006/09542-1

Almanya'daki tarih ders kitaplarında Amerika'nın parçalanmış imajı

Almanya’da yaşayan birçok öğrenci, Latin Amerika tarihi hakkında genel bilgi açısından büyük bir boşluğa sahiptir. Tarih derslerinde vurgu, küreselleşmiş bir dünyada yaşamamıza rağmen hâlâ ulusal tarihe odaklanmakta, uluslararası veya ulusötesi boyuta yeterince yer verilmemektedir. Öğrencilerin Latin Amerika hakkında edindikleri bilgilerin çoğunun, önyargılarla şekillenmiş kültürel klişelerden kaynaklandığı varsayımıyla, bu bilgiler ilginç bir araştırma konusunu oluşturmaktadır. Bazı araştırmalar, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemlerde, ders kitaplarının tarihi bir öğrenim disiplini olarak aktarmada yeterli olmadığını ortaya koymaktadır. Bu durum, birçok tarihçi ve eğitimcinin, eğitim sistemine ve okullara önyargılı yaklaşımlar ve düşman imgeler yerleştiren anlatıların önüne geçmek için ders kitaplarını gözden geçirmenin aciliyetini fark etmesine neden olmuştur.

Revista interdisciplinaria de Estudios Latinoamericanos-RIEL Año 4 núm 1 Enero-abril 2020 ISSN: 2448-8046, 2020

Almanya, İspanya ve Türkiye'nin tarih ders kitaplarında 'Azınlıklar', ulus ve Avrupa

Azınıklar" kavramının bir özelliği, toplulukların görünmezliği ve damgalanmasıdır; bu durum özellikle ulus kavramı içinde daha belirgindir. Avrupa Birliği projesi, insanları yeni bir siyasi, sosyal ve ekonomik kavram altında birleştirmek için yeni bakış açıları sunmuş ve çeşitli zorluklar getirmiştir. Ancak, Avrupa'da kriz ve savaş ortamında, sağ popülizm ve milliyetçilik tarafından körüklenen güvensizlik ve düşmanlık artmakta ve geçen yüzyılın bu hedefleri yavaş yavaş tarih ders kitaplarına girmektedir. Bu makale, bu karmaşık kavramların sekiz Alman, Türk ve İspanyol ortaöğretim tarih ders kitabındaki temsilini ve inşasını analiz etmektedir. Milliyetçiliğin güç kazandığı bu dönemde, okul kitaplarındaki temsillerin özcü fikirler ve satır aralarında gizlenmiş emperyalist yapılar içerip içermediği veya "azınlıklar" kavramını çoğulcu ve hibrit bir Avrupa toplumunun bileşeni olarak yansıtıp yansıtmadığı da burada ele alınmaktadır. Araştırma iki alana ayrılmıştır:

Ders kitaplarının nicel analizi: 'Azınlıklar' kavramının İngilizce, Almanca, Türkçe ve İspanyolca tarih ders kitaplarındaki temsiline dair karşılaştırmalı bir araştırma yapılacaktır. Ders kitapları araştırması, 16. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar olan dönemle sınırlıdır.

Durna, F. (2024). “Minorities”, the nation and Europe in the history textbooks of Germany, Spain and Turkey. Turkish History Education Journal, 13(1), 1-28. https://doi.org/10.17497/tuhed.1329347

Tarihsel Deneyim Krizde mi? Tarih Didaktiği Teorisinde Önde Gelen Alman Referansların Katkılarının Eleştirel Bir Analizi

2020 yılında Almanya’da Altıncı Tarih Didaktiği Teorisi Tarihçiler Buluşması gerçekleştirildi ve bu makale, Alman üniversitelerinde “Tarihsel Deneyim” kavramı üzerine yapılan ana tartışmaları özetlemeyi amaçlamaktadır. Alman Tarih Didaktiği teorisyenleri, bu kavramın olasılığı ve deneyimi üzerine düşünmektedir. Aşağıdaki soruları gündeme getirmektedirler: Tarihsel bir deneyim nasıl ve nerede gerçekleşir? Geçmişten bugüne ve kişinin kendi yaşam deneyimine nasıl geçiş yapılır? Geçmişi aşan ve günümüze aktarılan normlar, değerler veya ifadeler var mıdır? Tarih kültürü, geçmişin deneyimlenebileceği bir alan olabilir mi? Bundan yararlanabilir miyiz? Günümüzde analog medyalarda geçmişin deneyimini yeniden canlandıran simülasyonlar var mı? Bu hayal gücü ve görselleştirme gerçek midir? Geçmişteki tarihsel deneyim bir sanal oyuna dönüşürse, bu tehlikeli olabilir mi?

Durna, F. ., & Sabido Codina, J. (2021). ¿La experiencia histórica en crisis? Un análisis crítico de las aportaciones de los principales referentes alemanes de la teoría de la didáctica de la historia. Clío. History and History Teaching, (47), 252–266. https://doi.org/10.26754/ojs_clio/clio.2021475349